14 maja 2025 roku, dokładnie w 180 rocznicę urodzin Ks. Stanisława Stojałowskiego, w Muzeum Miasta Jaworzna, pasjonatka historii Barbara Sikora, wygłosiła wykład pt. „Ksiądz Stanisław Stojałowski - pielgrzym, co się w drodze trudzi, przy blaskach gromu”. Jak sama twierdzi, starała się odpowiedzieć na frapujące nas pytania. Jakimi czynami ks. Stojałowski zasłużył na pamięć? Czy było warto swoją kapłańską drogę cierniami znaczyć? Co zrobił, że namiestnik Badeni nazywał go „łotrem, bandytą, zbirem”? Skąd brały się, jakże skrajne, oceny działalności księdza Stojałowskiego?
Ks. Stanisław Stojałowski, gorący patriota, budziciel ludu i oddany Kościołowi kapłan. Urodzony 14 maja 1845 r. w Zniesieniu koło Lwowa, pobierał nauki w Buczaczu i Przemyślu, wstąpił do nowicjatu jezuickiego w Starej Wsi i został wyświęcony na kapłana na Wawelu w 1870 r. Prześladowany za swą działalność przez władze państwowe i kościelne. Wyrokiem z 16 września 1889 został uznany winnym przestępstw kościelnych i skazany na utratę probostwa w Kulikowie i na 6-tygodniowe rekolekcje w klasztorze w Sanoku[16]. Władze kościelne nałożyły sekwestr na dochody księdza Stojałowskiego, następnie został zasuspendowany, a w sierpniu 1896 wyklęty przez Watykan. Klątwa, po złożeniu obszernych wyjaśnień przez księdza Stojałowskiego została cofnięta we wrześniu 1897[5]. Dwukrotnie aresztowany przed wyborami do parlamentu austriackiego (6 października 1888 i 15 listopada 1894), a także w październiku 1896 przed uzupełniającymi wyborami do Sejmu Krajowego Galicji VII kadencji w Sanoku, gdy w sposób – zdaniem prasy – niegodny dokonano jego zatrzymania i odstawienia do miejscowego aresztu. Był 27 razy więziony łącznie spędził w więzieniach i aresztach 9 lat.
Zmarł 23 października 1911 na Zaciszu w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Więcej na Wikipedii
Na początku XX wieku Ks. Stanisław Stojałowski działał m.in. w Bielsku i Jaworznie. Jaworznie założył w 1905 „Bratnią Pomoc”. Wzięli chłopi pożyczkę, zakupili dom i dla jaworznian pracowali. Działalność „Bratniej Pomocy” i działalność „Przyjaźni” to, jak dwa bieguny: buntu i pokory wobec władzy i kleru. „Bratniacy” i „Przyjaźniacy” konkurowali z sobą (więcej na portalu społecznościowym Jaworzna ).